W niedawnym wywiadzie, jakiego Bogdanowi Rymanowskiemu udzielił prezydent Duda, oświadczył on wyraźnie, że w zasadzie przestał myśleć o przewalutowaniu toksycznych kredytów hipotecznych, ponieważ „nie wszyscy frankowicze są w trudnej sytuacji, niektórzy mają po osiem mieszkań (sic!). Pan prezydent dodał również, że zapewniono go, że przewalutowanie kredytów mogłoby doprowadzić część banków w Polsce do upadku" ...
Przyznam szczerze, że szczęka mi opadła na podłogę i długo musiam ją zbierać. Bo albo pan prezydent nie ma pojęcia, o czym mówi (a ponoć o tych bankructwach zapewniali go doradcy), albo wie, ale Polaków uważa, wzroem Lista Tomasza, za jeszcze głupszych, niż możnaby sobie wyobrazić.
Kiedyś już o tym pisałam, ale widzę, że muszę jeszcze raz, bo lobby bankowe skutecznie "zamąciło w głowach" (to eufemizm, oczywiście!).
Wyobraźmy sobie sytuację sprzed ośmiu, może dziesięciu lub dwunastu lat: przychodzi młode małżeństwo do banku i prosi o pożyczenie 200000 zł na mieszkanie. Naganiacz ... oooops, oczywiście: doradca bankowy ... pytał uprzejmie: a to może we frankach? Na co młodzi ludzie pytają, czy nie ma w tym ryzyka, na co bankster uspokajająco - no oczywiście, że nie! Pewnie, są wahania kursowe, ale jednak jest znacznie taniej! A przecież frank szwajcarski to najbardziej stabilna sytuacja świata!
Bank udziela więc młodemu małżeństwu kredytu W ZŁOTÓWKACH denominowanego do franka - a potem bank przelewa developerowi kolejne transze. W ZŁOTÓWKACH. Potem zaś młode małżeństwo spłaca kolejne raty pożyczki - W ZŁOTÓWKACH. Bo bank nie chce franków. Dopiero ustawą, po latach, banki zostały zmuszone do tego, aby przyjmować raty we frankach ...
Mamy więc sytuację absolutnie jasną: bank niczym nie ryzykował, ponieważ w transakcji ani przez chwilę nie było nawet pół franka. Przez X lat bank zarabiał na zwyżkującym franku, za to klient swoją nieruchomość spłacił czasem już dawno, ale będzie płacić nadal przez 10-20-30 lat, w zależności od umowy.
Banki i tak nie sa instytucjami filantropijnymi, to oczywiste. Ich zarobek w przypadku umowy hipotecznej zawsze jest horrendalny. Jednak w przypadku umów denominowanych nie zachowano nawet elementarnej przyzwoitości: klienci np. nie wiedzieli, jaka będzie całkowita kwota spłaty, co od dawna jest wymogiem unijnym. Sytuacja, w której bank ZA BEZDURNO wysysa krew ze swoich klientów (bo do tego się to sprowadza) narusza wiele przepisów, na czele z art. 5 Kodeksu cywilnego, który nie pozwala na czynienie ze swego prawa uzytku sprzecznego z zasadami współżycia społecznego.
Czy istnieje sprawiedliwy sposób załatwienia kwestii frankowiczów? Owszem. To jest dziecinnie proste: przewalutowanie po kursie z dnia zawarcia umowy, a jednocześnie - wzajemne rozliczenie z tytułu niższej marży itd. To byłoby rozwiązanie sprawiedliwe, ale faktycznie mogłoby zagrozić niektórym bankom.
Istnieje też rozwiązanie znacznie mniej sprawiedliwe: przeliczenie po kursie z dnia zawarcia umowy, ale z dniem wejścia w życie ustawy. Wówczas banki zarobiły mniej (choć nadal horendalnie dużo), a klienci by dużo stracili, ale przynajmniej uniknęliby bankructwa (bo prezydent zapomina o zagrożeniu, jakim byłaby upadłość 700000 frankowiczów).
Ustawa powinna wprowadzać rozwiązanie dobrowolne: klienci, którzy wolą procesować się z bankie (bo wtedy mają szansę na znacznie lepsze warunki), powinni mieć taką możliwość.
Przyznaję, że skapituowanie prezydenta i PiS przed mafią bankową napawa mnie ogromnym pesymizmem, jeśli chodzi o przyszłość Polski. Nie wiem, czy to jakieś "czynniki materialne", czy zwykły brak wiedzy, ale pozostawienie pętli na szyjach Polaków w sytuacji, gdy rozwiązanie jest proste i niekosztowne (przeciwnie - pozostawienie sytuacji tak jak jest może doprowadzić albo Polaków, albo Skarb Państwa, do bankructwa - w przypadku wygranych procesów) jest sytuacją zagrażającą stabilności ekonomicznej Polski kosztem PRZYSZŁYCH zarobków banksterów.
To nie jest dobra zmiana.
